ANC gooi Transnet $2,5 miljard reddingsboei

Die Suid-Afrikaanse regering het Vrydag gesê hy sal $2,5 miljard in die beleërde staatslogistiekfirma Transnet inspuit, aangesien hy ‘n groot agterstand by hawens sukkel.

Tienduisende houers sit by die Durbanse hawe vas weens toerusting wat onklaar raak en baie skepe gaan nou na ander lande, het amptenare gesê.

Die nasionale tesourie het gesê die waarborggerief van R47 miljard sal die maatskappy – wat volgens hom “ ’n sentrale rol” in die ekonomie speel – help om dreigende skuldverpligtinge na te kom.

“Die entiteit het die afgelope tyd beduidende bedryfs-, finansiële en bestuursuitdagings ondervind en sukkel om hierdie strategiese rol te vervul,” het die tesourie gesê.

LEES | President Ramaphosa is hardnekkig oor Transnet se ellende

Transnet, wat die spoorvragnetwerk en alle hawens in Afrika se grootste ekonomie bedryf, sal onmiddellik toegang tot R22,8 miljard kry om skuld en ander dringende behoeftes te hanteer, het die tesourie gesê.

“Streng waarborgvoorwaardes” sal nagekom moet word om toegang tot die res van die fondse te kry, het hy bygevoeg.

Transnet word lank gekniehalter deur entskandale, diefstal, onderhoudsprobleme en sy R130 miljard-skuld.

Dit het ‘n verlies van R5,7 miljard vir die jaar tot Maart getoon.

LEES OOK | Nxesi doen aansoek om omstrede WVF-transaksie van R5 miljard opsy te skuif

Transnet het besondere probleme in Durban-hawe wat die voorste opposisieparty van die Demokratiese Alliansie (DA) as “rampspoedig” vir die ekonomie beskryf het. Richardsbaai-hawe sukkel ook.

“Geen waarborgfasiliteit kan die grondoorsake van hierdie ondoeltreffendheid en fiskale onverantwoordelikheid aanspreek nie,” het Dion George, DA se finansiële woordvoerder, gesê met kritiek op die regering se stap.

“Die regering se vangnet sal verseker dat die chaos voortduur, terwyl dit ’n aansienlike las op ons reeds gespanne nasionale begroting plaas en ons groeiende skuldborrel verder opblaas.”

MOET LEES | Breek Mbalula sy ANC-belofte om beurtkrag te beëindig?

Durban hanteer sowat 60 persent van die land se houerverkeer, volgens die Suid-Afrikaanse Vereniging van Vragversendings (SAVV).

Ongeveer 15 vragskepe met 40 000 houers het Vrydag gewag om vas te dok, af van ‘n hoogtepunt van meer as 70 000 houers verlede week, het Mike Walwyn, direkteur van die SAAFF, aan AFP gesê.

Die verbetering was egter gedeeltelik te danke aan sommige vaartuie wat op pad was na Port Louis in Mauritius, eerder as om te wag, het hy bygevoeg.

“Wat dringend nodig is, is om nuwe toerusting te kry,” het Walwyn gesê en hoop uitgespreek dat die staatsfondse help.

LEES OOK | Verkeersbeamptes waarsku motoriste om dié feestyd by spoedbeperkings te hou

Transnet se groot skuld beteken dat hy nie onafhanklik op kapitaalmarkte kan leen nie en het ‘n reddingsboei desperaat nodig, het Daniel Silke, ‘n ontleder van die Political Futures-konsultasiefirma, gesê.

Terwyl Suid-Afrika volgende jaar na verkiesings beweeg, kan probleme by die firma nie meer “onder die mat ingevee” word nie,” het hy gesê.

“Die regering sal wil wys dat sommige van sy ondernemings in staatsbesit … ‘n paar ommekeertekens toon.” Die ekstra finansiering is “die enigste manier om dit vir Transnet te doen.”

Deur Garrin Lambley © Agence France-Presse