Die vyf sterkste aardbewings wat nog in Suid-Afrika aangeteken is
Suid-Afrika is nie bekend vir groot seismiese aktiwiteit nie, maar het tog ‘n verrassende geskiedenis van beduidende aardbewings en skuddings.
Vrydagaand het ‘n aardbewing van magnitude 3.3 28 km oos van Viljoenskroon, Fezile Dabi-distriksmunisipaliteit in die Vrystaat, voorgekom.
Volgens die European-Mediterreense Seismological Centre (EMSC) was die aardbewing op ‘n vlak diepte van 10 km geleë.
Stede en dorpe naby die episentrum het moontlik baie swak skuddings ervaar, het die EMSC gesê. Dit sou Vredefort (inwoner 14 600), Viljoenskroon (inwoner 55 000) en Parys (inwoner 71 300) ingesluit het.
Die Vrystaatse skudding volg op ‘n reeks klein aardbewings wat in 2024 in ander provinsies aangeteken is. Eervolle vermeldings is ‘n sterkte 3.2 in Gauteng in Februarie, en ‘n ligte skudding van 1.4 in Kaapstad aan die einde van Maart.
Mynboubedrywighede in Suid-Afrika is dikwels die onderliggende oorsaak van die land se skuddings.
In die nasleep van die skadelike skudding van 4,9 Orkney-bewing van 2014, het professor Andrzej Kijko van die Universiteit van Pretoria se Natuurgevaarsentrum gesê dat 95% van Suid-Afrika se skuddings deur mynbou veroorsaak is – veral rondom die gebiede Klerksdorp, Welkom en Carletonville.
Suid-Afrika se vyf sterkste aardbewings en skuddings
Daar is tot dusver geen groot voorval of skade aangemeld van Vrydag se skudding in die Vrystaat nie.
Nie so vir die aardbewing van 1969 in die Wes-Kaap nie, (wat nêrens naby die myngordel was nie).
Tulbagh – 1969 – Magnitude 6.3
Omstreeks 22:04 op 29 September 1969 het die Bolandse plaasdorpe Tulbagh, Wolseley en Ceres die vernietigendste aardbewing in die Suid-Afrikaanse geskiedenis beleef.
Die episentrum van die aardbewing was in Saron geleë – ‘n streek naby Tulbagh. Die aardbewing het ‘n aansienlike 6,3 op die Richterskaal gemeet, met skuddings wat in die breër Kaapstreek aangemeld is.
Baie huise is verwoes en 12 mense is dood – onder wie kinders by ‘n plaaslike kinderhuis.
Duisende is dakloos gelaat en grondverskuiwings het veldbrande laat ontstaan. Die naskokke van die aardbewings het voortgeduur en kon vir etlike maande gevoel word.
Die Ceres-Tulbagh-aardbewing is die sterkste aardbewing wat Suid-Afrika geskud het sedert metings omstreeks 1900 begin het.
Orkney – 2014 – Omvang 5,5
Die 2014 Orkney-aardbewing het op 5 Augustus plaasgevind, met die episentrum naby Orkney – ‘n goudmyndorp in die Noordwes-provinsie van Suid-Afrika.
Die skok het ‘n omvang van 5,5 op die Richterskaal deur die Raad vir Geowetenskap ( CGS ) in Suid-Afrika gemeet. Dit het dit die grootste aardbewing in Suid-Afrika sedert die 1969 Tulbagh-bewing gemaak.
Daar was ‘n enkele sterfte in die Orkney-bewing. ’n 31-jarige man is dood toe ’n muur van ’n ou mynhuis op hom ineengestort het. 34 vasgekeerde mynwerkers is uiteindelik na die oppervlak gebring en vir geringe beserings behandel, insluitend snywonde, kneusplekke en ‘n gebreekte been.
Stilfontein – 2005 – Magnitude 5.3
Op 9 Maart 2005 het ‘n aardbewing van 5.3 op die Richterskaal 2 400 meter ondergronds in Stilfontein in Noordwes getref . Ongeveer 3 200 mynwerkers was ondergronds toe die aardbewing getref het, maar teen die aand is 3 158 gered.
‘n Verdere 40 is uiteindelik na die oppervlak gebring, terwyl twee mynwerkers hul lewens verloor het, wat dit een van Suid-Afrika se grootste mynverwante seismiese tragedies die afgelope jare gemaak het.
Die aardbewing het aansienlike skade aan geboue in Stilfontein aangerig, en strukturele skade wat ontruimings gedwing het.
Die skudding is toegeskryf aan diep goudmynaktiwiteite in die Klerksdorp-distrik.
Welkom – 1976 – Grootte 5.2
Wydverspreide skade het op 8 Desember 1976 regdeur die goudmynspilpunt van Welkom plaasgevind toe ‘n aardbewing van 5,2 op die Richterskaal die Vrystaatse dorp getref het.
Vier mynwerkers is in die voorval dood, terwyl ‘n sesverdiepingblok woonstelle heeltemal ineengestort het.
Sommige bronne dui daarop dat hierdie aardbewing moontlik ook deur mynaktiwiteite in die streek veroorsaak is.
Bela-Bela-bewing – 2013 – Magnitude 4.8
Op 2 Desember 2013 het ‘n seismiese gebeurtenis naby Bela-Bela (voorheen Warmbad) in Limpopo plaasgevind en ‘n magnitude van 4,8 geregistreer.
Die skudding is so ver as Parkhurst en Randburg in Johannesburg gevoel.
Geen ernstige beserings, ongevalle of groot strukturele skade is aangeteken nie.
LEES VOLGENDE: Wat was dit? Klein aardbewing tref naby Vrystaatse dorp
Die Suid-Afrikaner is opsoek na joernaliste …. Indien jy belangstel stuur asb. ‘n e-pos aan info@thesouthafrican.com of WhatsApp ons op 060 011 0211.
