Belangrike plaaslike regeringsuitdagings vir Suid-Afrikaanse lewens

Pogings om die lewens van Suid-Afrikaners te verbeter sal slegs slaag wanneer ons die uitdagings in plaaslike regering doeltreffend aanspreek.

Die Ouditeur-Generaal het onlangs die Munisipale Oudit-uitkomste vir 2021/2022 vrygestel. Dit is kommerwekkend dat slegs 38 uit 257 munisipaliteite – en slegs twee uit die agt metro’s – skoon oudits behaal het. Alhoewel skoon oudits nie die enigste aanduiding van goeie dienslewering is nie, is daar ‘n duidelike korrelasie tussen die bereiking van goeie oudituitkomste en die verbetering van dienste aan gemeenskappe.

LEES OOK: Plaaslike regeringsverkiesings: Spesiale stemme sal hierdie naweek uitgebring word

Plaaslike regering verskaf die infrastruktuur en dienste wat help om mense se lewensbestaan te verbeter. Alle regeringsfere moet dus saamwerk om te verseker dat munisipaliteite in staat is om hul verantwoordelikhede na te kom.

Hierdie kwessie van die verbetering van die lewens van ons mense was prominent op die agenda van die President se Koördineringsraad (PRK), wat onlangs in Kaapstad vergader het. Die PCC is die President se platform vir konsultasie met provinsies en georganiseerde plaaslike regering om die implementering van regeringsprogramme te koördineer en te versterk.

LEES OOK: NVG pak plaaslike regeringskorrupsie aan – Batohi

Die Raad lewer ‘n belangrike bydrae tot die Distrikontwikkelingsmodel, wat plaaslike ontwikkeling op ‘n geïntegreerde wyse benader wat die pogings van plaaslike, provinsiale en nasionale regering op distriksvlak fokus.

Plaaslike regering

Aan die Raad is voorstelle oor plaaslike regeringshervorming en die verbetering van interregeringskoördinasie op die kritieke gebiede van elektrisiteitsverspreiding, water- en sanitasiedienste, afvalbestuur en paaie voorgelê.

Die Raad het gefokus op die uitdaging van munisipale onderbesteding. Terwyl baie munisipaliteite in groot finansiële moeilikheid verkeer, bestee hulle dikwels nie die toelaes wat hulle deur die nasionale regering toegeken is nie.

In die afgelope jaar het ongeveer 88 munisipaliteite versuim om ten minste 10% van hul munisipale infrastruktuurtoelae te bestee, wat veronderstel is om gebruik te word om infrastruktuuragterstande uit te roei. Nog ‘n uitdaging is dat geld wat nie vir ‘n spesifieke doel bewillig word nie, dikwels verkeerd bestee word.

’n Aantal munisipaliteite meld dat hulle nie genoegsame fondse het om programme en projekte te implementeer nie. Dit is dikwels die geval omdat hulle nie inkomste vir sleuteldienste soos water en elektrisiteit kan insamel nie.

Dit is noodsaaklik dat munisipaliteite geloofwaardige, volhoubare en goed bestuurde inkomste-invorderingsprogramme moet hê wat billike en billike standaarde op alle kliënte toepas. Burgers moet hul rol speel deur vir dienste te betaal. Alle besighede en staatsdepartemente moet uitstaande skuld aan munisipaliteite betaal.

PCC

Die PCC het aanbeveel dat Nasionale Tesourie en die Departement van Samewerkende Regering maatreëls moet ontwikkel om munisipale inkomste-invorderingstelsels met dringendheid verder te ondersteun en te versterk. Soos die ouditeur-generaal se verslag opgemerk het, is munisipaliteite dikwels die skuld vir hul eie finansiële probleme weens swak skuldinvorderingspraktyke.

LEES OOK: Zimbabwiërs vra plaaslike regering vir permanente SA verblyf

Meer in die breë het die Presidensiële Koördineringsraad beraadslaag oor die dringende taak om die befondsingsmodel vir munisipaliteite te hersien om te verseker dat hulle die hulpbronne het wat hulle nodig het om hul werk te doen.

In die lig van die groot behoeftes van ons burgers, die haglike materiële omstandighede waarin miljoene mense leef, en voortdurende diensleweringsmislukkings, is die bevindings van die ouditeur-generaal ernstig en benodig ‘n gekoördineerde reaksie.

LEES OOK: Plaaslike regeringsverkiesings: Ramaphosa verklaar openbare vakansiedag

Die mense van Suid-Afrika verwag en is geregtig op plaaslike regerings wat daar is om hulle te dien en om hul reg op waardigheid te handhaaf. Alle regeringsfere is daartoe verbind om hul rol te speel om dit ‘n werklikheid te maak.

Deur GCIS VuK’ZENZELE

KLIK HIER OM MEER ARTIKELS DEUR GCIS VuK’ZENZELE TE LEES