Cyril Ramaphosa onder druk in staatstoespraak (SONA)

Suid-Afrika se president Cyril Ramaphosa hou Donderdag sy belangrikste staatstoespraak in ‘n verkiesingsjaar wanneer sy regerende party die risiko loop om sy parlementêre meerderheid vir die eerste keer te verloor.

LEES OOK | ‘R6.5m vir hergemengde beloftes’: Maimane treur die koste van SONA

Ramaphosa (71) moet volgens ontleders om 19:00 steun werf agter die skandaal-besmette African National Congress in die toespraak aan wetgewers by die Kaapstadse stadsaal.

Dit sal die derde keer wees dat hy die toespraak by die stadsaal moet gee nadat die land se parlement in 2022 deur brandstigting geteister is. Maar dit sal die noukeurigste van sy sewe jaarlikse toesprake wees sedert hy sy amp in 2018 aangeneem het.

“Dit gaan ‘n veldtogtoespraak wees,” het William Gumede, ‘n politiekprofessor aan die Universiteit van die Witwatersrand in Johannesburg, aan AFP gesê.

MOET SIEN | SONA 2024: EFF versuim om die Parlement te verhoed om nuwe reëls te implementeer

Ramaphosa het “baie min” om te vier, want hy het “baie min binnelandse sukses” gehad al het hy sy merk op die internasionale verhoog gemaak.

Suid-Afrika was agter die landmerkuitspraak deur die Internasionale Hof van Justisie (ICJ) dat Israel alles moet doen om dade van volksmoord in Gasa te voorkom.

Dit was ook gasheer vir verlede jaar se BRICS-beraad met die hoofde van China, Brasilië en ander vooraanstaande opkomende ekonomieë.

Maar Afrika se mees geïndustrialiseerde ekonomie is op pad na verkiesings wat geteister word deur verlammende kragonderbrekings, ent wat die ANC geraak het, hoë werkloosheid en ‘n sluimerende ekonomie.

LEES OOK | SONA 2024: Nuwe reëls ingestel om chaos te help voorkom

Ramaphose sal in die volgende twee weke die datum van die verkiesing vir nasionale en provinsiale LP’s aankondig, het sy woordvoerder gesê.

Hulle word wyd verwag tussen Mei en Augustus.

Maar steun vir die ANC, een keer gelei deur Nelson Mandela en aan bewind sedert 1994, kan volgens die Ipsos-navorsingsinstituut so min as 40 persent van die stemme wen.

Peilings wys die ANC sal dalk vir die eerste keer ‘n koalisieregering moet soek om aan bewind te bly.

MOET SIEN | SONA 2023 beloftes: Het Ramaphosa sy woord gestand gedoen?

Peilings dui daarop dat die opposisie Demokratiese Alliansie (DA) tussen 19 persent en 31 persent van die stemme kan wen.

Die DA het ‘n koalisie met verskeie ander groepe gevorm in die hoop om die ANC te ontsetel.

ANC-steun kan ook getref word deur oudpresident Jacob Zuma wat die wegbreek uMkhonto We Sizwe (MK) of Spear of the Nation, party bevorder.

Meningspeilings het steun getoon vir Zuma, wat korrupsiesake beveg.

LEES OOK | SONA 2024: Geen ontwrigting sal geduld word nie, sê NATJOINTS

Ramaphosa het die naweek by ’n kiesersregistrasiegeleentheid in Pretoria gesê hy “of mense daarvan hou of nie, die ANC gaan met ’n knal terugkom”.

Gustavo de Carvalho, ‘n politieke ontleder van die Suid-Afrikaanse Instituut vir Internasionale Aangeleenthede (SAIIA), het gesê die toespraak sal “‘n belangrike stapsteen wees om te sien watter toon ons in die komende verkiesing sal sien”.

Carvalho het “’n taamlik sterk klem” op Ramaphosa se internasionale prestasies voorspel, terwyl dit in vorige jare minder belangrik was.

Deur Garrin Lambley © Agence France-Presse

MOET LEES | Alles is gereed vir 2024 SONA, sê die Parlement