‘Rassekwotas’ wet ontketen hewige debat in Suid-Afrika

’n Nuwe wet wat daarop gemik is om die indiensneming van swart mense in Suid-Afrika te verhoog, het besighede en liberale woedend gemaak wat sê die rassekwotas wetgewing kan daartoe lei dat gekwalifiseerde werkers hul werk verloor.

LEES OOK | Die 16 Karibiese lande Suid-Afrikaanse paspoorthouers kan visumvry besoek

Suid-Afrika se voorste opposisieparty, die Demokratiese Alliansie (DA) , gaan Woensdag die strate in Kaapstad invaar om te protesteer wat hy die wetsontwerp op “rassekwotas” genoem het.

[advertisement_banner type=’powerball’ title=”Multi-Million Rand Boerpot” align=”center”]

“Beramings toon dat … 600 000 mense hul werk sal verloor omdat hulle die ‘verkeerde’ velkleur het of in die ‘verkeerde’ gebiede woon en werk,” het John Steenhuisen , DA-leier, in ‘n verklaring gesê.

Drie dekades ná die einde van apartheid bly Suid-Afrika volgens die Wêreldbank die wêreld se mees ongelyke land.

MOET WEET | HERINNERING | Rentekoers: Hoeveel jou verband elke maand kos

Byna een uit elke twee swart Suid-Afrikaners was in die eerste drie maande van 2023 werkloos, terwyl die werkloosheidsyfer slegs 9,5 persent onder wit mense was, volgens amptelike syfers.

Die nuwe wet vereis dat maatskappye met meer as 50 werknemers aandeleplanne moet indien wat die demografie van die streek waarin hulle bedrywig is weerspieël en uiteensit hoe hulle van plan is om dit te bereik.

Dit laat ook die Minister van Arbeid toe om numeriese teikens vir spesifieke ekonomiese sektore te stel.

LEES OOK | Wie is die Top 10 mense wat die meeste gevolg word in die wêreld op Twitter? – OPGEDATEER

Gareth Ackerman, voorsitter van Pick n Pay, een van Suid-Afrika se grootste kruidenierswinkelhandelaars, het gesê die wetsontwerp dreig private werkgewers wie se arbeidsmag nie rassedemografie weerspieël nie.

“Dit sal die uitwerking hê dat groot getalle gekwalifiseerde mense werkloos maak en hulle met ongekwalifiseerde mense vervang,” het hy vandeesmaand in ‘n verklaring gesê.

Die regering het kritiek afgewys en gesê die wet poog om diversiteit en gelykheid te bevorder.

“Dit beteken nie dat die wit mense verwyder gaan word om ruimte vir die benadeelde groepe te skep nie,” het Thulas Nxesi, minister van arbeid, aan ’n plaaslike uitsaaier gesê.

KYK | Rooikatte en katjies opgemerk op Chapman’s Peak

Suid-Afrika se grootste vakbond het gesê die omstredenheid rondom die wetsontwerp is oorwaai.

Sowat 90 persent van Suid-Afrika se 60 miljoen mense is swart

“Dit is ‘n rasionele wetsontwerp en nie hierdie groot monster wat die DA dit maak nie,” het Matthew Parks, COSATU se woordvoerder, gesê.

Wit mense maak minder as 10 persent van Suid-Afrika se bevolking uit, maar beklee meer as 60 persent van topbestuursrolle volgens ‘n onlangse studie, het hy gesê.

KYK | Rooikatte en katjies opgemerk op Chapman’s Peak

Sowat 90 persent van die land se 60 miljoen mense is swart.

Die wetsontwerp, wat reeds bestaande wetgewing wysig, is in April deur president Cyril Ramaphosa onderteken en sal na verwagting in die komende maande in werking tree.

Die DA het regstappe gedoen om dele daarvan te laat vaar met die argument dat dit Suid-Afrika se grondwetlike beginsel van nie-rassigheid skend.

LEES: Suid-Afrika se padwoede probleem en wat om te doen

Deur Garrin Lambley © Agence France-Presse